مجموعه نرم افزار ارزیابی اقتصادی Aspen

هدف اصلی از انجام مطالعات امکان سنجی (Feasibility Study) و تهیه طرح تجاری (Business Plan) در طرحهای مبتنی بر فرآورش شیمیایی از قبیل پالایشگاههای نفت و گاز، مجتمع های پتروشیمی، و صنایع شیمیایی، برآورد میزان سرمایه گذاری اولیه موردنیاز طرح و همچنین میزان هزینه و درآمد دوران بهره برداری است. به منظور پاسخگویی به این سؤالات اصلی، عوامل گوناگونی چون نوع و قیمت محصول و خوراک، نوع فرآیند مورد استفاده، لیسانس(امتیاز بهره برداری از دانش فنی)، نوع و چیدمان تجهیزات، سرویسهای جانبی(آب و برق و سوخت و ...)، سیاست تولید و انبارش خوراک و محصول، محل اجرای طرح، زیرساختهای موجود در منطقه، و باید در نظر گرفته شوند.

با توجه به حجم عظیم سرمایه گذاری مورد نیاز در حوزه مورد بحث (از نیم تا چند میلیارد دلار)  نیاز به ابزار مناسب برای انجام صحیح و نظام مند بررسی های فنی و اقتصادی طرح­ها با حفظ سرعت و دقت مورد نیاز قابل چشم پوشی نیست. همچنین در مواردی چون مشارکت با طرفهای خارجی، نرم افزارهای مدل سازی فنی و اقتصادی مناسب، قادر به تهیه گزارشهای استاندارد جهت ارائه به مؤسسات اعتباری بین المللی به عنوان یکی از پیش نیازهای تامین مالی طرح هستند. 

یکی از مجموعه محصولات معتبر و مشهور در این زمینه، مجموعه Aspen Economic Evaluation محصول شرکت AspenTech است. 

شرکت AspenTech علاوه بر محصول اصلی خود بنام AspenPlus ، با کسب مالکیت نرم افزارهای تخصصی مهم دیگری چون HYSYS و SmartPlant و ایجاد محیط نرم افزاری یکپارچه ای بنام AspenONE ، به بزرگترین شرکت در حوزه نرم افزارهای طراحی و مهندسی، تحلیل و ارزیابی، شبیه سازی و بهینه سازی فرآیندها و مجتمع های نفت و پالایش و پتروشیمی تبدیل شده است. این شرکت همچنین با خرید مجموعه نرم افزاری Icarus ، به بخش برآورد و تحلیل اقتصادی طرح نیز وارد شده  تا علاوه بر طراحی و شبیه سازی فرآیند و تجهیزات، توانایی برآورد مالی و آماده سازی داده های ورودی برای نرم افزارهای تحلیل مالی و اقتصادی طرح­ها همچون COMFAR را داشته باشد. 

از بین گروه نرم افزارهای AspenONE ، نرم افزارهای برآورد اقتصادی در 3 ماجول تحت عنوان کلی Aspen  Economic Evaluation عرضه شده اند که در ادامه به معرفی مختصر این 3 ماجول می پردازیم:

1. Aspen Process Economic Analyzer (APEA)

ماجول تحلیل اقتصادی فرآیند APEA قادر است با برآورد CAPEX و OPEX امکان مقایسه سناریوهای مختلف فرآیندی را فراهم سازد. در این نرم افزار ظرفیتهای طراحی فرآیند تبدیل به اندازه های مکانیکی تجهیزات شده و هزینه های خرید، حمل، و نصب تجهیزات محاسبه میشود. ضرایب منطقه ای برای پنج منطقه جهان (امریکا، اروپا، خاورمیانه، ژاپن و انگلستان) از پیش تعریف شده و برای سایر مناطق قابل تعریف است. امکانات آنالیز حساسیت برای تعیین نحوه تاثیر تغییرات قیمت خوراک و محصول، سرویسها، مدت اجرا، تغییرات فرآیندی، و سایر فروض در سودآوری طرح در نرم افزار APEA وجود دارد. از مشخصات مهم نرم افزار APEA عبارتند از:

·         قابلیت اتصال به نرم افزارهای شبیه ساز فرآیند مانند AspenPlus و  AspenHYSYS جهت دریافت اطلاعات فرآیندی

·         تولید خودکار نمودار جعبه ای (BFD) و فرآیندی (PFD) از داده های جریانهای فرآیندی

·         محاسبه هزینه های خرید، حمل، و نصب تجهیزات بر اساس نوع و سایز تجهیزات، ضرایب منطقه ای، تورمی، ...

·         ضرایب منطقه ای برای پنج منطقه جهان (امریکا، اروپا، خاورمیانه، ژاپن و انگلستان) از پیش تعریف شده و برای سایر مناطق قابل تعریف است.

·         امکان مقایسه اقتصادی سناریوهای مختلف فرآیندی

·         قابلیت محاسبه با ارزهای مختلف و تبدیل ارزها به یکدیگر

·         امکانات آنالیز حساسیت برای تعیین نحوه تاثیر تغییرات قیمت خوراک و محصول، سرویسها، مدت اجرا، تغییرات فرآیندی، و سایر فروض در سودآوری طرح 

·         قابلیت اتصال به نرم افزار برآورد سرمایه گذاری  ACCE برای برآورد دقیق­تر میزان سرمایه­ گذاری